Bài viết sau đây sẽ cung cấp thông tin về nguyên tắc trọng yếu trong kế toán, mời quý bạn đọc tham khảo.

1. Nguyên tắc trọng yếu là gì?

Nguyên tắc trọng yếu quy định rằng tất cả thông tin liên quan và cần thiết để hiểu báo cáo tài chính của công ty phải được đưa vào hồ sơ công ty đại chúng. Ví dụ, các nhà phân tích tài chính khi đọc báo cáo tài chính cần biết phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho đã được sử dụng là gì, có ghi giảm giá trị đáng kể nào không, cách tính khấu hao và các thông tin quan trọng khác để hiểu rõ về báo cáo tài chính.

Nguyên tắc trọng yếu là rất quan trọng để đảm bảo rằng có giới hạn về sự bất cân xứng thông tin giữa ban quản lý của công ty và các cổ đông hiện tại, con nợ hoặc các bên thứ ba khác.

Nguyên tắc trọng yếu không yêu cầu công bố mọi thông tin có sẵn cho công chúng. Ngược lại, quy tắc khi đó sẽ không thực tế, vì nó sẽ đổ một lượng lớn thông tin vào các nhà phân tích và nhà đầu tư. Nguyên tắc trọng yếu thông tin có thể có tác động trọng yếu đến kết quả tài chính hoặc tình hình tài chính của công ty.

Nguyên tắc trọng yếu này giúp thúc đẩy sự minh bạch trong thị trường tài chính và hạn chế cơ hội cho các hoạt động gian lận tiềm ẩn. Tầm quan trọng của nguyên tắc công bố thông tin đầy đủ tiếp tục tăng lên trong bối cảnh các vụ bê bối nổi tiếng liên quan đến việc thao túng kết quả kế toán và các hành vi lừa đảo khác. Các ví dụ đáng chú ý nhất là vụ bê bối Enron năm 2001 và kế hoạch Madoff’s Ponzi bị phát hiện vào năm 2008. Ngoài ra, nguyên tắc công bố thông tin đầy đủ có thể được sử dụng trong luật hợp đồng. Trong trường hợp này, các bên trong giao dịch kinh doanh phải tiết lộ cho nhau mọi thông tin quan trọng liên quan đến việc thực hiện giao dịch.

2. Nguyên tắc kế toán là gì?

Nguyên tắc kế toán là những hướng dẫn cơ bản, các quy định và chuẩn mực chung mà mọi kế toán cần thực hiện và áp dụng vào trong công việc. Các nguyên tắc này luôn không ngừng được cải tiến để phù hợp với xu hướng phát triển cũng như mang lại hiệu quả và lợi ích tốt nhất cho người thực hiện.

Các nguyên tắc kế toán nhằm mục đích là đảm bảo báo cáo tài chính đầy đủ, trung thực, nhất quán và có thể so sánh được thông tin tài chính của các công ty khác nhau.

Điều này giúp cho các nhà đầu tư dễ dàng phân tích và trích xuất thông tin từ báo cáo tài chính. Đồng thời, còn giúp giảm thiểu tình trạng gian lận trong các báo cáo thông tin tài chính.

Hiện nay, có 7 nguyên tắc kế toán cơ bản được thừa nhận mà một kế toán chuyên nghiệp cần nắm vững. Theo đó, 7 nguyên tắc kế toán bao gồm:

• Nguyên tắc trọng yếu – Materiality principle
• Nguyên tắc thận trọng – Prudence 
• Nguyên tắc cơ sở dồn tích – Accrual principle
• Nguyên tắc hoạt động liên tục – Going concern principle
• Nguyên tắc giá gốc – Historical cost
• Nguyên tắc phù hợp – Matching principle
• Nguyên tắc nhất quán – Consistency principle

3. Nguyên tắc trọng yếu trong kế toán

 Nguyên tắc trọng yếu – Materility

– Kế toán có nhiệm vụ thu thập, xử lý và cung cấp đầy đủ những thông tin có tính chất trọng yếu; đó là những thông tin mà nếu thiếu hoặc sai sẽ có thể làm sai lệch đáng kể báo cáo tài chính, làm ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng thông tin. Những thông tin còn lại không mang tính trọng yếu, ít tác dụng hoặc có ảnh hưởng không đáng kể đến người sử dụng thì có thể bỏ qua hoặc được tập hợp vào những khoản mục có cùng tính chất, chức năng.

– Ví dụ: Trong Báo cáo tài chính của khách sạn A, một số khoản mục có cùng nội dung, bản chất được gộp chung vào một khoản mục lớn. Như: Tiền mặt, Tiền gửi ngân hàng, Tiền đang chuyển… được gộp chung vào khoản mục Tiền và các khoản tương đương tiền – Hay: Nguyên vật liệu, Công cụ dụng cụ, Hàng hóa, Hàng gửi bán… được gộp chung vào khoản mục Hàng tồn kho.

4. Tác động của nguyên tắc trọng yếu đến việc trình bày các thông tin trên báo cáo tài chính

Theo nguyên tắc trọng yếu:

+ Những thông tin mang tính trọng yếu sẽ được trình bày riêng biệt trên báo cáo tài chính. Ví dụ: thông tin liên quan đến tiền là thông tin trọng yếu, vì có ảnh hưởng đến khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Do vậy chỉ tiêu “Tiền và các khoản tương đương tiền” luôn được trình bày riêng biệt trên báo cáo.

+ Những thông tin mang cùng bản chất sẽ được trình bày gộp lại khi lên báo cáo tài chính. Ví dụ: nguyên liệu vật liệu, công cụ dụng cụ, thành phẩm, hàng hóa… đều là các tài sản dự trữ phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh, do vậy khi lên báo cáo tài chính sẽ được trình bày chung vào 1 chỉ tiêu, đó là chỉ tiêu “ Hàng tồn kho” .

Đứng trên góc độ doanh nghiệp, nguyên tắc trọng yếu sẽ giúp cho doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và công sức bỏ ra khi lập Báo cáo tài chính của đơn vị khi được phép ghi nhận đơn giản hóa đối với những sự kiện, những giao dịch không mang tính trọng yếu.

Như vậy, nhìn chung nguyên tắc trọng yếu góp phần giúp kế toán lập các báo cáo tài chính một cách trung thực, hợp lý, minh bạch và đáng tin cậy nhưng vẫn đảm bảo tiết kiệm và hiệu quả.