Vậy kế toán quản trị bán hàng - một phân loại của kế toán quản trị sẽ có vai trò cụ thể như thế nào?

1. Kế toán quản trị là gì?

Kế toán quản trị, hay còn gọi là kế toán quản lý, là một lĩnh vực chuyên môn của kế toán tập trung vào việc cung cấp thông tin tài chính cho các quyết định quản lý nội bộ của doanh nghiệp.

Nó cung cấp cho ban lãnh đạo và các nhà quản lý thông tin chi tiết về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, tình hình tài chính, và các yếu tố khác ảnh hưởng đến khả năng sinh lời và giá trị của doanh nghiệp.

Tùy từng vào quy mô của mỗi doanh nghiệp mà có thể phân ra được nhiều kế toán quản trị khác nhau như:

- Kế toán quản trị chi phí sản xuất kinh doanh.

- Kế toán quản trị doanh thu, kết quả hoạt động kinh doanh (bán hàng).

- Kế toán quản trị hoạt động đầu tư tài chính.

- Kế toán quản trị các hoạt động khác.

2. Kế toán quản trị bán hàng

Kế toán quản trị bán hàng là một phần của hoạt động kế toán quản trị. Vai trò và những yêu cầu nghiệp vụ đối với hoạt động này là gì?

2.1. Khái niệm kế toán quản trị bán hàng

Kế toán quản trị bán hàng là một lĩnh vực chuyên môn trong kế toán tập trung vào việc cung cấp thông tin tài chính cho các quyết định quản lý liên quan đến hoạt động bán hàng của doanh nghiệp.

Đây là hoạt động cung cấp cho ban lãnh đạo và các nhà quản lý thông tin chi tiết về hiệu quả hoạt động bán hàng, hiệu quả của các chiến lược bán hàng, lợi nhuận của từng sản phẩm/dịch vụ, và các yếu tố khác ảnh hưởng đến thành công của doanh nghiệp trong lĩnh vực bán hàng.

2.2. Mục tiêu của kế toán quản trị bán hàng

Kế toán quản trị bán hàng có những vai trò và mục tiêu cụ thể trong việc hỗ trợ, cung cấp thông tin về tình hình hoạt động bán hàng của doanh nghiệp:

- Cung cấp thông tin chi tiết về hiệu quả hoạt động bán hàng: Bao gồm doanh thu bán hàng, chi phí bán hàng, lợi nhuận gộp, tỷ suất lợi nhuận gộp, tỷ lệ chuyển đổi, v.v.

- Đánh giá hiệu quả của các chiến lược bán hàng: Giúp xác định chiến lược bán hàng nào hiệu quả nhất và chiến lược nào cần được điều chỉnh.

- Phân tích lợi nhuận của từng sản phẩm/dịch vụ: Xác định sản phẩm/dịch vụ nào mang lại lợi nhuận cao nhất và sản phẩm/dịch vụ nào cần được cải thiện.

- Hỗ trợ lập kế hoạch và ngân sách bán hàng: Cung cấp thông tin cần thiết để lập kế hoạch bán hàng hiệu quả và phân bổ ngân sách hợp lý cho các hoạt động bán hàng.

- Quản lý rủi ro bán hàng: Xác định và đánh giá các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến hoạt động bán hàng và đưa ra các biện pháp phòng ngừa.

2.3. Các kĩ thuật sử dụng trong kế toán quản trị bán hàng

Để thực hiện nghiệp vụ, các kế toán quản trị cần thực hiện nhiều phương pháp, kĩ thuật để đưa ra số liệu, báo cáo chỉ số tham khảo tới ban lãnh đạo như:

- Phân tích chi phí-lợi ích: Đánh giá hiệu quả của các hoạt động bán hàng bằng cách so sánh chi phí với lợi ích thu được.

- Phân tích điểm hòa vốn: Xác định mức doanh thu bán hàng cần thiết để hòa vốn.

- Phân tích tỷ suất lợi nhuận: Đánh giá lợi nhuận của từng sản phẩm/dịch vụ.

- Phân tích xu hướng: Xác định các xu hướng trong doanh thu bán hàng, chi phí bán hàng và lợi nhuận.

- Ngân sách chi tiết: Lập kế hoạch chi tiêu cho các hoạt động bán hàng.

3. Các chứng từ sử dụng trong kế toán quản trị bán hàng

Kế toán quản trị bán hàng sử dụng nhiều loại chứng từ khác nhau để ghi nhận và phản ánh các hoạt động bán hàng của doanh nghiệp.

 3.1. Chứng từ liên quan đến đơn hàng

Những loại chứng từ liên quan tới đơn hàng gồm:

- Đơn đặt hàng: Ghi nhận thông tin về đơn hàng do khách hàng đặt mua, bao gồm số lượng, giá cả, sản phẩm/dịch vụ, điều khoản thanh toán, v.v.

- Hợp đồng bán hàng: Ghi chép chi tiết các điều khoản và điều kiện của hợp đồng bán hàng giữa doanh nghiệp và khách hàng.

- Phiếu xuất kho: Ghi nhận việc xuất kho hàng hóa để giao cho khách hàng theo đơn đặt hàng.

3.2. Chứng từ liên quan đến thu tiền bán hàng

Chứng từ liên quan tới hoạt động thu tiền, ghi nhận doanh thu gồm có:

- Hóa đơn bán hàng: Ghi nhận thông tin về việc bán hàng hóa/dịch vụ, bao gồm số lượng, giá cả, thành tiền, thuế giá trị gia tăng (VAT), phương thức thanh toán, v.v.

- Phiếu thu: Ghi nhận việc thu tiền bán hàng từ khách hàng, bao gồm số tiền thu, hình thức thanh toán, ngày thu, v.v.

- Giấy nộp tiền: Ghi nhận việc nộp tiền bán hàng vào ngân hàng hoặc quỹ tiền mặt của doanh nghiệp.

3.3. Chứng từ liên quan đến chi phí bán hàng

Đây là những chứng từ ghi nhận chi phí cho hoạt động bán hàng của doanh nghiệp, gồm có:

- Hóa đơn mua hàng: Ghi nhận thông tin về việc mua sắm hàng hóa/dịch vụ phục vụ cho hoạt động bán hàng, bao gồm số lượng, giá cả, thành tiền, VAT, nhà cung cấp, v.v.

- Phiếu chi: Ghi nhận việc chi trả các khoản chi phí liên quan đến hoạt động bán hàng, bao gồm tiền lương nhân viên bán hàng, tiền hoa hồng, chi phí quảng cáo, chi phí vận chuyển, v.v.

 3.4. Chứng từ liên quan đến các hoạt động khác

Ngoài ra, kế toán quản trị bán hàng cũng có thể sử dụng các báo cáo để tổng hợp dữ liệu liên quan như:

- Báo cáo công nợ khách hàng: Ghi nhận số dư công nợ của từng khách hàng tại một thời điểm nhất định.

- Báo cáo tồn kho: Ghi nhận số lượng hàng hóa tồn kho tại một thời điểm nhất định.

- Báo cáo kết quả hoạt động bán hàng: Ghi nhận doanh thu bán hàng, chi phí bán hàng và lợi nhuận bán hàng trong một kỳ kế toán nhất định.

Trên đây là những thông tin chung được tổng hợp bởi Hóa đơn điện tử E-invoice về vai trò của vị trí kế toán quản trị bán hàng trong doanh nghiệp.

Việc tổng hợp thông tin, đưa ra những chỉ số phân tích tình hình bán hàng, kinh doanh sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng đưa ra các quyết định phân bổ ngân sách và các chiến lược phù hợp.