Trong bài viết dưới đây để tham khảo và tổng hợp các cách kiểm tra nhanh báo cáo tài chính cho kế toán.

Kiểm tra sổ nhật ký chung

– Tiến hành rà soát các nghiệp vụ đối ứng Nợ trên sổ NKC.

– Kiểm tra tổng số phát sinh ở NKC = Tổng phát sinh ở bảng CĐPS không.

Kiểm tra bảng cân đối số phát sinh

– Tổng số dư phát sinh Có và Nợ trên bảng CĐPS có bằng nhau không.

– Kiểm tra số dư của các tài khoản có phù hợp với bản chất của tài khoản đó hay không.

– Tổng số dư Nợ đầu kỳ có bằng tổng số dư cuối kỳ trước chuyển sang không.

– Tổng số dư Nợ, Có cuối kỳ có bằng nhau không.

Cách kiểm tra các tài khoản

– Tài khoản 111: Không có số dư bên Có, nếu trên bảng CĐPS dư Có tiền hành kiểm tra:

+ Sổ chi tiết tiền mặt, đảm bảo tiền mặt không bị âm ở bất cứ thời điểm nào.

+ Số dư cuối kỳ phải khớp với biên bản kiểm kê tiền mặt tại ngày 31/12.

– Tài khoản 112: Không có số dư bên Có, nếu có tiến hành kiểm tra:

+ Đối chiếu với sao kê ngân hàng để phát hiện sai sót.

+ Đối chiếu theo từng tháng của tất cả các ngân hàng mà doanh nghiệp có mở tài khoản ngân hàng ( sổ phụ, sao kê ngân hàng).

– Tài khoản 133: Được kết chuyển hàng tháng hoặc hàng quý.

+ Tiến hành so sánh số phát sinh TK 133 với số liệu trên tờ khai thuế ( lưu ý: nếu kê khai thuế đầu vào theo tháng phát sinh thì số thuế ở chỉ tiêu 43 = Nợ TK 133; thuế ở chỉ tiêu 43 < Nợ TK 133, nếu kê khai thuế đầu vào không theo tháng phát sinh).

– Tài khoản công nợ 131, 331: Đối chiếu số dư trên bảng CĐPS với sổ chi tiết công nợ phải thu, phải trả và biên bản xác nhận công nợ tại ngày 31/12.

– Tài khoản 141:

+ Đối chiếu công nợ tạm ứng với nhân viên, đảm bảo công nợ 2 bên khớp nhau.

+ Trích lập các khoản dự phòng tạm ứng cho các trường hợp nghỉ việc, khó đòi hoặc không đòi được.

– Tài khoản 142, 242: Không có số dư bên Có, nếu có tiến hành kiểm tra:

+ Đối chiếu với tài khoản trên bảng bên xuất nhập tồn.

+ Đối chiếu với các số còn lại trên bảng phân bổ công cụ dụng cụ.

+ Nợ cuối kỳ = Chi phí trả trước còn phải phân bổ trong năm.

+ Kiểm tra số lần phân bổ đã đủ và hợp lý chưa, có cần phải điều chỉnh không.

Lưu ý: Kho sẽ không bao giờ âm, nếu âm tiến hành kiểm tra:

+ Hàng bán có đầu vào đã nhập kho chưa.

+ XK đúng với lượng hàng tồn không.

+ Kiểm tra hạch toán đúng chưa.

+ Kết chuyển giá vốn theo tháng hoặc theo năm nhưng phải đảm bảo VTHH phải có trước khi xuất bán.

+ CCDC xuất dùng không để số dư ở TK 153.

+ Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho, nếu giá trị thuần có thể thực hiện được của HHVT < giá thị trường tại thời điểm 31/12.

+ Kiểm tra định mức tiêu hao NVL đúng chưa, đặc biệt chú ý các khoản phân bổ và CPDD khi tính giá thành.

– Tài sản cố định: 

+ Đối chiếu số dư Nợ TK 211 với tổng nguyên giá TSCĐ trong bảng trích khấu hao.

+ Đối chiếu số phát sinh Có và dư Có TK 214 với số khấu hao trong kỳ và khấu hao lũy kế trong bảng trích khấu hao.

– Tài khoản 333: Tiến hành kiểm tra các loại thuế sau:

+ Đã kết chuyển thuế môn bài chưa.

+ Đối chiếu số thuế thu nhập doanh nghiệp với tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp.

+ Đối chiếu số thuế thu nhập cá nhân với tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân.

– Tài khoản 411, 421: Luôn dư có, nếu dư Nợ tiến hành kiểm tra:

+ Nguồn vốn có thay đổi không, nếu có tiền hành làm tờ khai bổ sung thuế môn bài.

+ Đã kết chuyển lợi nhuận năm trước về 4211 hay chưa.

+ Có hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp hay chưa.

+ Có dư lỗ năm trước để kết chuyển lỗ vào thu nhập năm nay không.

– Tài khoản 511: Không có số dư, nếu dư tiến hành kiểm tra:

+ Đã hạch toán đủ các khoản doanh thu chưa.

+ Phát sinh Có  TK 511 = Hàng hóa dịch vụ bán ra trên tờ khai 01/GTGT của 12 tháng chưa.

+ Thuế GTGT trực tiếp, thuế xuất khẩu hạch toán vào bên Nợ TK 511.

+ Đã hạch toán đủ các khoản giảm trừ doanh thu chưa.

+ TK 511 có số phát sinh khớp với doanh thu từng tháng, quý trên tờ khai thuế GTGT chưa.

+ Các khoản thu nhập không phải xuất hóa đơn, không nằm trong tờ khai 01/GTGT đã hạch toán đủ chưa.